Pytanie prejudycjalne dotyczy interpretacji przepisów prawa wspólnotowego, które znajdują zastosowanie w konkretnej sprawie rozpatrywanej przez sąd państwa członkowskiego. Celem tej instytucji jest eliminacja niezgodności pomiędzy skutkami, jakie rodzi prawo polskie i prawo europejskie. Zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa wspólnotowego, sąd krajowy w razie niezgodności prawa wspólnotowego z prawem krajowym, stosuje prawa wspólnotowe.
Kiedy i jak zadać pytanie prejudycjalne – aspekty praktyczne procedury prejudycjalnej.
PYTANIE PREJUDYCJALNE:
czyli pytanie prawne (wstępne) zadawane przez sąd krajowy w konkretnej sprawie sądowi wspólnotowemu w niejasnych kwestiach powstałych na tle stosowania prawa wspólnotowego.
Jak zadawać pytanie prejudycjalne?
Pytanie prejudycjalne może zadać nawet sąd I instancji, choć nie jest to obligatoryjne. Jednak sądy, których orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu (Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd Administracyjny ewentualnie inny organ, samorząd zawodowy nie podlegający kontroli sądowej, wydający orzeczenie, od którego nie przysługuje środek zaskarżenia) mają obowiązek zadać pytanie o wykładnię prawa wspólnotowego, jeśli istnieje taka potrzeba, w przeciwnym razie mogą narazić Państwo na roszczenia odszkodowawcze w razie ewentualnej przyszłej rozbieżności między wykładnią prawa wspólnotowego przedstawionego przez Trybunał Sprawiedliwości, a rozstrzygnięciem sądu nie podlegającym zaskarżeniu (sprawa C-453/00 Kühne & Heitz ).
KLUCZOWE PRAKTYCZNE INFORMACJE DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA PREJUDYCJALNEGO:
Sąd krajowy nie ma obowiązku zadania pytania prejudycjalnego. Niekiedy pełnomocnicy procesowi stron mogą współpracować ze składem orzekającym w sprawie prawidłowego sformułowania pytania prejudycjalnego (namawiać sąd, aby ten zadał pytanie), dlatego poniższe wskazówki powinnyokazać się przydatne:
Należy zadać pytanie o wykładnię prawa wspólnotowego, sąd pytający nie może pytać o niezgodność z prawem krajowym gdyż Trybunał właściwy jest wyłącznie do badania prawa wspólnotowego. Należy przestawić własne stanowisko w sprawie.Sad krajowy winien wykazać, że odpowiedź na pytanie jest istotna dla sprawy i nie była dotychczas rozstrzygana w orzecznictwie ETS.Należy przedstawić stan sprawy, ewentualnie dołączyć najbardziej istotne odpisy dokumentów.Sąd pytający winien poinformować Trybunał o stanie prawa krajowego w sprawie.Sąd polski winien zadać pytanie w języku polskim.
Czy strona postępowania przed sądem krajowym może zadać pytanie prejudycjalne?
Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości kieruje nie strona a sąd państwa członkowskiego, ale strona może mieć wpływ na zadanie pytania przez sąd krajowy. Strona może bowiem wnioskować do sądu państwa członkowskiego o skierowanie zapytania do sądu wspólnotowego, argumentując swoje racje.
W jakich sprawach sąd zadaje pytanie wstępne?
W sprawach, w których niejasna kwestia wynikła na tle wykładni Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską lub dotyczy ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje wspólnotowe a rozstrzygnięcie kwestii objętej pytaniem prejudycjalnym jest niezbędne do wydania wyroku.
W jaki sposób sąd wspólnotowy rozstrzyga pytanie prejudycjalne?
Sąd wspólnotowy wydaje orzeczenie prejudycjalne zwierające wykładnię przepisu prawa wspólnotowego.
Jaki skutek wywiera orzeczenie prejudycjalne dla sprawy rozstrzyganej przed sądem krajowym?
Orzeczenie prejudycjalne jest wiążące dla sądu krajowego, który przy wydaniu orzeczenia w postępowaniu przed nim się toczącym stosuje interpretacja dokonana przez sąd wspólnotowy.
Dodatkowe informacje związane z procedurą odesłania prejudycjalnego:
Postępowanie przed sądem państwa członkowskiego zostanie zawieszone do czasu wydania rozstrzygnięcia przez Trybunał Sprawiedliwości.
Strony postępowania przed sądem krajowym zostają zawiadomione o przekazaniu sprawy do rozpoznania sądu wspólnotowego.
W terminie 2 miesięcy od dnia zawiadomienia strony mogą składać swoje pisemne uwagi.