Nowa hipoteka a podatek od czynności cywilnoprawnych
Według interpretacji Ministerstwa Finansów, ustanowienie wg nowych przepisów, obowiązujących od 20-02-2011, hipoteki umownej zabezpieczającej wierzytelności istniejące, objęte jest stawką podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,1% kwoty zabezpieczonej lub zabezpieczonych wierzytelności. Natomiast podatek wyniesie 19 zł w przypadku gdy hipoteka zostanie ustanowiona na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej lub na zabezpieczenie zarówno wierzytelności istniejących, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej.
Z pisma Ministerstwa Finansów z dnia 9 lutego 2011 r. PL/LM/830/2/2/CHI/11/BMI9/356 stanowiącego odpowiedź na pismo Prezesa Krajowej Rady Notarialnej z dnia 5 stycznia 2011 r. Nr L.dz. 05/04/11 w sprawie poboru przez notariuszy podatku od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia hipoteki, wynika poniższa wykładnia.
„Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U.z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) – dalej zwana „upcc”, nie odwołuje się w żadnym przepisie do pojęć takich jak hipoteka zwykła lub hipoteka kaucyjna. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h upcc przedmiotem opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych jest ustanowienie hipoteki. Na podstawie zaś art. 7 ust. 1 pkt 7 upcc stawka podatku od ustanowienia hipoteki wynosi 0,1% kwoty zabezpieczonej wierzytelności w przypadku, gdy hipoteka zabezpiecza wierzytelności istniejące, albo 19 zł, w przypadku, gdy hipoteka zabezpiecza wierzytelności o wysokości nieustalonej.
Powyższe przepisy pozwalają wysnuć wniosek, iż ustawodawca ustalił stawki podatku od czynności cywilnoprawnych w oparciu o rodzaj zabezpieczonych wierzytelności, a nie rodzaj ustanowionej hipoteki. W związku z tym, zmiana przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361, z późn. zm.) wprowadzona ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075), nie wpłynie zasadniczo na stosowanie przepisów ustawy podatkowej.
Zasady pobierania podatku od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia hipoteki na podstawie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece, znajdą zastosowanie także do ustalenia stawki podatku po wejściu w życie przedmiotowej nowelizacji. Jeżeli zatem ustanowiona hipoteka będzie zabezpieczała wierzytelności istniejące, należy stosować stawkę podatku w wysokości 0,1% kwoty zabezpieczonej lub zabezpieczonych wierzytelności. Podatek wyniesie 19 zł w przypadku, gdy hipoteka zostanie ustanowiona na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej lub na zabezpieczenie zarówno wierzytelności istniejących, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej.”
Jak się wydaje powyższe zasady znajdą również zastosowanie, w przypadku hipotek ustanawianych na podstawie prawa bankowego.
Podziękowania dla Pana Michała Gądka za udostępnienie powyższego pisma.
