Problematyka braku zgody rodziców (opiekunów) na wykonanie zabiegu u małoletniego dziecka.
W tych przypadkach lekarz nie może ograniczyć się do zaniechania działania. Odmowa rodziców na dokonanie zabiegu koniecznego dla ratowania zdrowia lub życia dziecka jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W sytuacji, gdy każda chwila zwłoki grozi dziecku znajdującemu się w szpitalu możliwością pogorszenia zdrowia lub nawet istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia, a rodzice odmawiają zgody na przeprowadzenie zabiegu, może zadecydować o tym sam lekarz (art. 34 ust. 7 u.z.l., art. 15 ust. 3 KEL). Będzie to wyjątkowy przypadek przełamania woli rodziców. Odmowa udzielenia zgody przez rodziców jest bowiem wówczas nadużyciem władzy rodzicielskiej.
Gdy natomiast niebezpieczeństwo zagrażające dziecku wskutek niedokonania zabiegu nie jest jeszcze bezpośrednie i zwłoka nie pogorszy jego stanu zdrowia, wtedy lekarz (szpital) będzie miał tylko jedną drogę – zwrócić się do sądu, który przeprowadzi stosowne ustalenia i wyda odpowiednie zarządzenie. Gdy bowiem lekarz dokona zabiegu wbrew woli rodziców i bez zwrócenia się do sądu (w sytuacji, gdy można było to uczynić), wówczas może ponieść odpowiedzialność za ewentualną szkodę, mimo że zabieg był przeprowadzony prawidłowo i zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej. Sąd opiekuńczy wydaje postanowienie w sprawach o ograniczenie władzy rodzicielskiej (np. dotyczące leczenia dziecka, pobrania krwi, dokonania zabiegu operacyjnego, szczepienia, skierowania do szpitala lub sanatorium) po przeprowadzeniu rozprawy (art. 579 K.p.c.).
W przypadkach nagłych sąd opiekuńczy wydaje z urzędu odpowiednie zarządzenie w trybie uproszczonym, bez przeprowadzenia rozprawy, nawet w stosunku do osób, które nie podlegają jego właściwości miejscowej, zawiadamiając o tym sąd miejscowo właściwy (art. 569 § 2 K.p.c.).
Radca prawny Małgorzata Ptak
