1. Informacja do Zamawiającego o czynności niezgodnej z prawem (art. 181 PZP)
Nowelizacja ustawy Prawo Zamówień Publicznych usunęła instytucję protestu dotychczas wnoszonego do Zamawiającego (dawne brzmienie art. 180 PZP) (Ustawa o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 2 grudnia 2009 r. Dz.U. Nr 223, poz. 1778). Tym samym Wykonawcy znaleźli się w gorszej sytuacji prawnej, ponieważ zostali pozbawiani jednego z narzędzi dyscyplinującego Zamawiającego. Aktualnie w przypadku zamówień realizowanych w procedurze krajowej (poniżej progów unijnych) Wykonawcom pozostają dwa środki ochrony prawnej, mianowicie odwołanie, przy czym Wykonawca może je wnieść tylko w czterech sytuacjach, a jeśli Wykonawca nie będzie mógł złożyć odwołania, pozostanie mu jedynie poinformowanie Zamawiającego o zauważonym naruszeniu prawa. Ta informacja zastąpiła dawny protest. Czy taka informacja skierowana do Zamawiającego może okazać się skuteczna?
Zamówienia publiczne w procedurze krajowej (uproszczonej, poniżej progów unijnych, podprogowej).
Obowiązują następujące progi unijne:
― dla dostaw i usług: 125 000 EUR dla Zamawiających centralnych, 193 000 EUR dla Zamawiających samorządowych, 387 000 EUR dla Zamawiających sektorowych,
― dla robót budowlanych wszystkich Zamawiających obowiązuje próg unijny 4.845.000 EUR (art. 11 ust. 8 PZP).
W przypadku wartości zamówienia poniżej ww. progów unijnych obowiązuje procedura krajowa, która dla Zamawiającego jest prostsza, ponieważ Zamawiający zostaje zwolniony z szeregu obowiązków ustawowych, które są postrzegane jako jego uprawnienie np. uprawnieniem Zamawiającego jest żądanie wadium, obowiązek dopiero, gdy wartość zamówienia przekracza ww. progi unijne (art. 45 PZP), możliwość żądania dokumentów potwierdzających udział w zamówieniu (art. 26 PZP), możliwość powołania komisji przetargowej (art. 19 PZP). Zamówienia realizowane w procedurze krajowej nie podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
W procedurze krajowej, czyli poniżej ww. progów unijnych Wykonawca może wnieść odwołanie jedynie w czterech sytuacjach.
W jakich sytuacjach Wykonawcy przysługuje odwołanie w procedurze krajowej?
Odwołanie w procedurze krajowej przysługuje wyłącznie wobec następujących czynności:
1. wyboru trybu:
― negocjacji bez ogłoszenia
― zamówienia z wolnej ręki
― zapytania o cenę
2. opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu;
3. wykluczenia odwołującego z postępowania o udzielenie zamówienia;
4. odrzucenia oferty odwołującego. (art. 180 ust. 2)
Jeśli Wykonawcy nie przysługuje odwołanie, wówczas Wykonawca może jedynie poinformować Zamawiającego o spostrzeżonym naruszeniu PZP. (art. 181 PZP)
Informacja, którą Wykonawca przekazuje Zamawiającemu, może dotyczyć niezgodnej z przepisami ustawy czynności podjętej przez Zamawiającego lub zaniechania czynności, do której Zamawiający jest zobowiązany na podstawie PZP. Wykonawca może wnieść informację do Zamawiającego w terminie przewidzianym do wniesienia odwołania. W interesie Wykonawcy jest uzasadnienie zgłaszanych zastrzeżeń, tak aby przekonać Zamawiającego o podnoszonych racjach.
Co Wykonawca może zyskać, informując Zamawiającego o czynności niezgodnej z prawem?
W zasadzie ochrona, jaką daje poinformowanie Zamawiającego o naruszeniu ustawy, może okazać się iluzoryczna, bowiem to, w jaki sposób informacja przekazana przez Wykonawcę, zostanie wykorzystana przez Zamawiającego, zależy wyłącznie od Zamawiającego. Jeśli Zamawiający uzna ją za zasadną:
― powtórzy czynność
― dokona czynności zaniechanej
i o tym poinformuje Wykonawców (art. 181 ust. 2 PZP). Na te czynności również nie przysługuje odwołanie (art. 181 ust. 3 PZP).
Zamawiający nie musi jednak w jakikolwiek sposób reagować na przekazaną informację.