Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r. III CZP 39/12:
Czy odstąpienie od umowy wzajemnej pozbawia stronę dokonującą takiego odstąpienia roszczenia o zapłatę przez drugą stronę kary umownej, zastrzeżonej na wypadek zwłoki lub opóźnienia za okres poprzedzający odstąpienie od umowy, jeśli strony w umowie nie zastrzegły prawa dochodzenia tej kary również w przypadku odstąpienia od umowy, zastrzegły natomiast karę umowną przysługującą z tytułu odstąpienia od umowy?
KARA UMOWNA MOŻE BYĆ DOCHODZONA TAKŻE WTEDY, GDY PRZYCZYNĄ ODSTĄPIENIA OD UMOWY BYŁO NIEWYKONANIE ZOBOWIĄZANIA PIENIĘŻNEGO, JEŚLI ZOSTAŁA ZASTRZEŻONA NA WYPADEK NIEWYKONANIA LUB NIENALEŻYTEGO WYKONANIA ZOBOWIĄZANIA NIEPIENIĘŻNEGO POWSTAŁEGO SKUTKIEM ODSTĄPIENIA.
- Brak jest podstaw do domagania się zasądzenia kary umownej zastrzeżonej na wypadek odstąpienia od umowy, jeżeli podstawę do odstąpienia od umowy stanowiło niewykonanie zobowiązania pieniężnego (wyrok SN z dnia 7 lutego 2007 r., III CSK 288/06, OSP 2009, z. 4, poz. 39)
ALE:
- Kara umowna zastrzeżona na wypadek odstąpienia od umowy jest karą przewidzianą w razie niewykonania lub nienależytego wykonania wszelkich zobowiązań niepieniężnych, jakie mogą powstać wskutek odstąpienia od umowy. Z tego względu, dla możliwości skutecznego zastrzeżenia kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy, nie ma znaczenia, że przyczyną, uprawniającą leasingodawcę do złożenia oświadczenia o odstąpieniu było nienależyte wykonanie przez leasingodawcę świadczenia pieniężnego (zapłaty rat leasingowych) – Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 2006 r. IV CSK 154/06.
Dodatkowe informacje dotyczące kary umownej:
Wierzyciel dochdząc sądowo zapłaty kary umownej nie ma obowiązku wykazania ani faktu powstania szkody, ani jej wysokości.
Wierzyciel musi udowodnić, że:
- kara umowna została skutecznie zastrzeżona oraz
- doszło do nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania.
Obligatoryjna treść postanowienia umownego zastrzegającego karę umowną:
- wskazanie zobowiązania pierwotnego,
- podanie rodzaju naruszenia, powodującego obowiązek zapłaty kary umownej,
- określenie sumy określającej wysokość kary umownej.
Określenie rodzaju naruszenia zobowiązania może nastąpić przez wskazanie na:
- „niewykonanie zobowiązania”
- „nienależyte wykonanie zobowiązania”
- konkretne zachowania stanowiące niespełnienie świadczenia lub nienależyte spełnienia świadczenia.
Kara umowna na wypadek odstapienia – kompleksowe omówienie.
Opracowanie przygotowano na podstawie:Agnieszka Rzetecka-Gil, Komentarz do art.483 Kodeksu cywilnego, LEX.
Aplikantka radcowska Sylwia Gładysz
