Jeśli powód przed wytoczeniem powództwa wzywał pozwanego do zapłaty kwoty zadośćuczynienia pieniężnego lub odszkodowania żądanych pozwem, wówczas powód może żądać odsetek od tych należności po upływie czternastego dnia od dnia doręczenia wezwania do zapłaty (art. 481 KC, art. 455 KC). W takiej sytuacji powód nie musi rezygnować z części odsetek i dochodzić ich dopiero po dacie wniesienia pozwu. Praktyka orzecznicza dopuszcza również wcześniejsze terminy naliczania odsetek np. termin 3 – dniowy od dnia otrzymania przez dłużnika przedsądowego wezwania do zapłaty, jeśli taki termin został wyznaczony przez wierzyciela w wezwaniu do zapłaty. |
- Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011 r. I CSK 243/10 (termin liczenia odsetek ustawowych od zadośćuczynienia pieniężnego):
„Jeżeli zobowiązany nie płaci zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c., uprawniony nie ma niewątpliwie możliwości czerpania korzyści z zadośćuczynienia, jakie mu się należy już w tym terminie. W konsekwencji odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu już w tym terminie powinny się należeć od tego właśnie terminu. Stanowiska tego nie podważa pozostawienie przez ustawę zasądzenia zadośćuczynienia i określenia jego wysokości w pewnym zakresie uznaniu sądu. Przewidziana w art. 445 § 1 i art. 448 k.c. możliwości przyznania przez sąd odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za krzywdę nie zakłada bowiem dowolności ocen sądu, a jest jedynie konsekwencją niewymiernego w pełni charakteru okoliczności decydujących o doznaniu krzywdy i jej rozmiarze. Mimo więc pewnej swobody sądu przy orzekaniu o zadośćuczynieniu, wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie ma charakteru konstytutywnego, lecz deklaratywny.
2. Wymagalność roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę, a tym samym i początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie należnego zadośćuczynienia, może się różnie kształtować w zależności od okoliczności sprawy.
3. Terminem, od którego należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę, może być więc, w zależności od okoliczności sprawy, zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu, jak i dzień tego wyrokowania”.
- Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 10 października 2012 r. I ACa 440/12:
„Jeżeli powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki te powinny być zasądzone zgodnie z żądaniem pozwu, o ile tylko w toku postępowania zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście się powodowi należała tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia. Jeżeli natomiast sąd ustali, że zadośćuczynienie w rozmiarze odpowiadającym sumie dochodzonej przez powoda należy się dopiero od dnia wyrokowania, odsetki od zasądzonego w takim przypadku zadośćuczynienia mogą się należeć dopiero od dnia wyrokowania. W razie zmiany wysokości krzywdy w czasie możliwa jest również sytuacja bardziej złożona, wymagająca zasądzenia odsetek za opóźnienie w zapłacie co do jednej części należnego zadośćuczynienia od terminu lub terminów poprzedzających dzień wyrokowania, a co do innej części – od dnia wyrokowania„.
- „Zobowiązany do zapłaty odszkodowania pozostaje w opóźnieniu w wykonaniu tego obowiązku, uzasadniającym roszczenie o odsetki, dopiero od dnia wezwania go o zapłatę, przy czym obowiązek ten ogranicza się do rozmiarów szkody istniejącej w momencie wezwania (art. 455 KC)”. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 września 2011 r. I ACa 677/11.
- „Zadośćuczynienie przysługuje z odsetkami od dnia opóźnienia, czyli wezwania do zapłaty (art. 445 i art. 481 § 1 KC), a nie od dnia jego zasądzenia”. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 14 stycznia 2011 r. I PK 145/10.
- „Terminu „niezwłocznie„, o którym mowa w art. 455 KC, nie można utożsamiać z terminem natychmiastowym. Brak jest też podstaw do uznania, że w typowych sytuacjach, gdy z okoliczności nic innego nie wynika, należy przyjmować, że spełnienie świadczenia oznacza spełnienie w terminie 14 dni od wezwania”. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28 kwietnia 2004 r. V CK 461/03.