Artykuł dotyczy okoliczności, w ktorych lekarz, rozważając przetoczanie krwi pacjentowi, nie może działać samodzielnie, bowiem zachodzi koniecznośc uzyskania zgody sądu opiekuńczego.
Brak możliwości wyrażenia zgody przez pacjenta.
Osoby dysponujące pełną zdolnością do czynności prawnych będą pozbawione możliwości wyrażenia zgody na przetaczanie krwi jedynie wyjątkowo, w ściśle określonych sytuacjach, w których stan świadomości i rozeznania wyklucza możliwość decydowania o interwencji medycznej. W odniesieniu do tej kategorii pacjentów regułą będzie uzyskanie zgody sądu opiekuńczego (art. 32 u.z.l.), ponieważ osoby te ze względu na swój status nie mają przedstawiciela ustawowego.
Pojawia się jednak pytanie, czy i w jakim stopniu sąd powinien brać pod uwagę wyrażone wcześniej życzenia i preferencje osoby znajdującej się w stanie nieświadomości. Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty nie zawiera w tej sprawie żadnych wskazówek, zawiera je natomiast Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Biomedycynie, która wyraźnie przewiduje w art. 9, że życzenia takich osób, wcześniej wyrażone, powinny być „wzięte pod uwagę”. Wcześniej wyrażone życzenia pacjenta mogą stanowić jeden z elementów rozstrzygających o celowości interwencji.
Małoletni pacjent.
Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty w art. 32 ust. 5 zobowiązuje lekarza do uzyskania dodatkowej zgody na leczenie od samego małoletniego (obok zgody przedstawiciela ustawowego), jeśli pacjent ukończył 16 lat. Dotyczy to również czynności przetaczania krwi (art. 34 ust. 4 u.z.l.). Ustawodawca ograniczył się tylko do kryterium wieku, jednakże wydaje się oczywiste, że kompetencja do wyrażenia zgody przez osobę powyżej 16 roku życia może być brana pod uwagę jedynie w przypadku osób spełniających wymóg faktycznej zdolności świadomego wyrażenia zgody. W każdym przypadku wystąpienia niezdolności do wyrażenia zgody powinna być uczyniona w dokumentacji medycznej stosowna informacja, określająca powody, nieodebrania zgody od tej osoby.
W przypadku wystąpienia konfliktu pomiędzy przedstawicielem ustawowym a pacjentem, który uniemożliwia podjęcie wspólnej decyzji, podstawą działania lekarskiego będzie zgoda sądu opiekuńczego.
Radca prawny – Małgorzata Ptak
